Atatürkçü Düşünce Dergisi, Kasım 2003, Sayı: 4, Sayfa: 72-77.

Cumhuriyetin İlk Yıllarında

Türkiye Ekonomisi
Ali Coşkun / Fatih Üniversitesi İ.İ.B.F. İşletme Öğretim Görevlisi

Giriş
Osmanlı Devleti’nden ekonomik olarak iflas etmiş bir ülke devralan Türkiye Cumhuriyeti Devleti, ilk yıllarında uyguladığı ekonomik devrimlerle, siyasal bağımsızlığının ardından ekonomik bağımsızlığını da kazanma yolunda önemli adımlar atmıştır. Bu çalışmanın amacı, Cumhuriyetin ilk onbeş yılında, yani Atatürk Türkiye’sinde yapılan ekonomik devrimleri incelemektir. İlk olarak, Osmanlı Devleti’nin yıkılması ve kazanılan Kurtuluş Savaşı sonrasında ülkenin ekonomik durumu açıklanacak, yeni Cumhuriyetin devraldığı ekonomik miras ortaya konmaya çalışılacaktır. Daha sonra, yeni Cumhuriyetin temel ekonomik politikalarının belirlendiği İzmir İktisat Kongresi’nden bahsedilecektir. Cumhuriyetin ilk yıllarındaki ekonomik politikalar, 1923-1929 yılları arası ve 1930-1938 yılları arası olmak üzere iki ana bölümde ele alınacak ve ulaştırma, tarım ve sanayi alanlarında yapılan çalışmalar detaylı olarak anlatılacaktır. Ayrıca, 1930 sonrası dönemde yapılan 1. Beş Yıllık Sanayi Planı incelenecektir. Sonuç bölümünde ise, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk onbeş yılındaki ekonomik çalışmaları ile ilgili genel bir değerlendirme yapılacaktır. Kurtuluş Savaşı Ekonomik Durum Sonrası Osmanlı’nın son döneminde çok kötü olan bu ekonomik ortamda sınırlı kaynaklarla bir bağımsızlık savaşı verilmişti. Yeni hükümetin ilk mali ve ekonomik sıkıntıları Kongrelerin finanse edilmesi ile başlamış ve daha sonra ağırlaşarak sürmüştür. TBMM açıldığında parasal kaynaklar çok sınırlı idi ve dışarıdan gelen yardımlar da oldukça yetersizdi. Eldeki kaynaklar, savaş ihtiyaçları karşılanmaya harcanmıştı ve her türlü savaş malzemesi ihtiyacı halkın katkıları ile sağlanmıştı. 1920-1922 arasında Kurtuluş Savaşı içindeki yeni hükümetin ekonomik politikalar üretmesi ve kalkınmaya yönelik adımlar atması olanaksızdı. Kurtuluş savaşı